Bu hafta 59. Münih Güvenlik Konferansı’naBu bağlamda Avrupa, dünyanın her iki kutbundan da değerli misafirleri ağırlamaktadır.
Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Ofisi Üyesi ve Dış İlişkiler Kurulu Ofisi Direktörü Wang Yi, şunları söyledi:14 Şubat’ta Fransa, İtalya ve Macaristan, Almanya ve RusyaAvrupa ırkını ziyarete gitti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinkenhalbuki TürkiyeVe Yunanistanziyaret edecek.
İki ismi bir araya getiren nokta ise bugün başlayan ve piyasaya kadar devam edecek olan nokta. 59. Münih Güvenlik Konferansı oluyor. İki ismin de bu konferansta yer alması bekleniyor.
Wang Yi’ninbu konferansta Çin Devlet Başkanı Xi JinpingOrtaya koyduğu ortak, birleşik, sürdürülebilir ve işbirlikçi güvenlik kavramını aktaracağı ve değerli uluslararası bahislerde Çin’in duruşunu anlatacağı söyleniyor.
Tabii ki konferanstan önce FransaVe İtalyaBu görüşmelerde ziyaret eden Çinli üst düzey diplomatın açıklamaları da değerliydi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel MacronÇin ile ilişkilere değer veren Fransa, Wang Yi ile görüşmesinin ardından iki taraf arasındaki stratejik diyaloğu güçlendirmenin büyük önem taşıdığını ifade etti.
Wang YiÖte yandan, her geçen gün daha da karmaşıklaşan uluslararası arenada, ülkeler arasındaki istikrar ve dengeyi korumak, çok taraflılığı ve dünyanın bölünmesini önlemek için Fransa ve Çin’in birlikte çalışması gerektiğini söyledi.
nihayet ABD ile ‘balon krizi’Çin’in Rusya ve İran ile ilişkileri de ABD’yi rahatsız ediyor. İran Cumhurbaşkanı İbrahim ReisiGeçtiğimiz gün Çin’e yaptığı ziyarette Çinli mevkidaşı Xi Jinping ile birçok alanda fikir birliğine vardığı ifade edilmişti. Xi Jinping’in son Moskova ziyaretiplanlandı.
“Jinping’in Moskova’ya gidecek olması Amerikalıları hayal kırıklığına uğrattı”
Asya Pasifik konusunda çalışmalar yapan Dumlupınar Üniversitesi’nden Dr. Barış Adıbelli’den Sputnik’eDeğerlendirmesinde ABD-Çin mücadelesinin Avrupa eksenli yansımalarını ele aldı.
Bu yazdan itibaren Çin ve Amerika’nın ortasında bir buz eritme sürecinin başladığını hatırlatan, Adıbellisöz konusu:
“Çözülme süreci Bali’deki G-20 toplantısında doruk noktasına ulaştı. Bu zirvede iki ülke temaslarını sürdürme kararı aldı. Ancak bugün gelinen noktada Blinken’in Pekin ziyareti planlanırken bir Çin balon olayı yaşanmış, bu balon Amerika havalimanına giderek ABD havalimanında bir hafta dolaştıktan sonra ‘büyük bir törenle’ düşürülmüştür. Bu ziyaretin de iptal edildiği açıklandı. Daha sonra çeşitli uçaklar da düşürüldü. Çin ile ABD arasındaki buzları eritmek için masa nereye gelirse orada kırılır. Ama bence temel örnek, Xi Jinping’in yakında Moskova’yı ziyaret etmesi. Biden, Polonya’ya da gidecek. Cinping’in Putin’in davetini kabul ederek Moskova’ya gitmesi Amerikalıları hayal kırıklığına uğrattı. Yani Çin’in Orta Doğu’daki çıkarlarını geliştirmesi, Cinping’in Moskova’yı ziyareti ve bu balon sorununa bahaneleri tüm bunlar bize Çin’den beklediğini alamamış bir Amerika tablosu çiziyor. ABD dış politikasının değerli isimlerinden Henry Kissinger’ın değerli bir denklemi var. Çin ile iş yapacaksanız Rusya’yı da yanınıza alın. Rusya ile iş yapacaksanız Rusya’yı da yanınıza alın. Bu açıdan bakıldığında, Amerikalıların tercihlerini Çin’den yana kullandıklarını ancak karşılığını alamadıklarını gösteriyor.”
‘Fransa, Çin ile ilişkilerini geliştirecek’
Avrupa’nın Çin ile ilişkilerini sürdürmek istediğini belirten, Adıbelli, “Avrupa, Çin’e düşmanlık perspektifinden yaklaşmak istemiyor. Kuşak ve Yol Girişimi ve diğer anlaşmalar bağlamında Çin ile bir kazan-kazan ilişkisi kurmak istiyor. Avrupa Birliği bunu aslında Rusya ile yapıyordu ama ABD’nin yani üçüncü bir tarafın bu sürece dahil olması onu Avrupa’nın aleyhine çalıştırdı.”söz konusu. Adıbelli, Fransa-Çinilişkileriyle ilgili olarak şunları söyledi:
“Avrupa Birliği’ndeki en kurnaz tüccar Fransa’dır. Klasik olarak Fransa’nın yavaş da olsa bir Uzakdoğu, Asya-Pasifik politikası var. Bu nedenle Fransa’nın Asya Pasifik’teki bu topraklarda büyük çıkarları var. Bu nedenle Fransa, Çin ile bağlarını gererek verebileceği tavizleri almaya ve sanki bir lütufmuşçasına Çin ile ilişkilerini normalleştirmeye çalışmaktadır. Bu, Macron’un iktidara geldiğinden beri uyguladığı garip bir dış politika. Bir yandan saldırgan bir dış politika izliyor, diğer yandan işbirliği mesajları veriyor. Bunu Rusya ve Türkiye siyasetinde gördük. Bu yüzden yakın gelecekte Fransa’nın şaşırtıcı bir şekilde Çin ile ilişkilerini geliştireceğini düşünüyorum. Fransa, geçen yıl Asya Pasifik’te Avustralya, İngiltere ve ABD arasında kurulan AUKUS’tan dışlandı. Dolayısıyla Fransa muhtemelen bunu bir şekilde dengelemek adına Çin ile bağlantılar geliştirecek.”
‘Çin’in Avrupalıları Türkiye için ikna etmesi gerekiyor’
“Çin safları sıkılaştırıyor. Özellikle Ukrayna savaşıyla birlikte Avrupa’daki olumsuz havayı en azından BM nezdinde Rusya ve Çin’e çevirecek adımlar atacaktır.kelimeleri kullanarak Adıbelli, Türkiye açısından şunları ifade etti:
“Blinken Türkiye’yi de ziyaret ediyor. Kuşak ve Yol projesinde Rus hattı kapatılınca orta koridor olan Türkiye sınırı gündeme geldi. Deniz koridoru için kullanılabilecek Romanya ve Yunanistan, Amerika’nın askeri yığınağı oldu. Çin için en sadık seçenek Türkiye’nin çizgisi olarak kaldı. Ancak sorun Çin’de değil, Avrupa’da. Türk tarafında ise bu hattın kurulması konusunda kaygıları var, koz vermek istemiyorlar. Önümüzdeki dönemde güç limitleri konusunda da benzer bir tartışma yaşanacak. Dolayısıyla bu noktada Çin’in Türkiye ile iş birliği yaparak Avrupalıları ikna etmesi gerekiyor.”
“Biden yönetiminin bu projeyi yürütecek altyapısı yok”
Peki süreç nasıl devam edecek, neler bekleniyor? Dr. Barış Adıbelliformdaki yorumlar:
“Avrupalılar da 21. yüzyılda bir çatışma süreci olduğunu anladılar. Bu çatışma süreci, eski dünya sistemindeki yeni dünya düzeninin çatışması olacaktır. Bu yeni dünya düzeninin kurulması için Ukrayna’da yeni bir savaş var ama Avrupalılar ABD’ye ‘evet NATO etrafında birleştik ama şartımız şu ki; “Bu çatışma burada değil, Asya Pasifik’te veya dünyanın başka bir yerinde var.” Nitekim Ukrayna’daki savaş tek başına bu dünya düzenini değiştirecek bir çatışma alanı değildir. Ana çatışma alanının topyekun olacağı, yani hem askeri güçler hem de siyasi ve ekonomik açıdan büyük bir çabanın yaşanacağı öngörüsü var. Avrupa’nın bunu Asya Pasifik’e kaydırma arzusu var. Bunun için Tayvan her zaman merkez olarak görülmüştür. Ancak Biden yönetimi bu projeyi yürütecek altyapıya sahip değil. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya ve Japonya ABD tarafından yeniden silahlandırılır ve süreç tehlikeli bir noktaya gider.
